Poznaj prawdę o sokach

Edukacja żywieniowa
Czy sięgając po sok owocowy zastanawiasz się, czy dokonujesz właściwego wyboru i nad tym, czy sok może być elementem zbilansowanej diety? Odpowiedź jest prosta – tak! Sok jest produktem w pełni naturalnym, a co ważne jest źródłem cennych substancji odżywczych, takich jak składniki mineralne i witaminy. Pijąc sok, nie tylko uzupełnisz swoją dietę o cenny element, ale także dostarczysz organizmowi witamin, które korzystnie wpłyną na zdrowie. Cukier w soku, prosto z owocu. Nie każdy wie, że cukry w soku stanowią tylko 10% jego składu i pochodzą z owocu, z którego powstał sok, a pozostałe 90% to woda, witaminy, fitoskładniki i składniki mineralne. Co więcej, istnieje prawo, które zabrania producentom dodawania do soków owocowych, cukru oraz innych substancji słodzących, barwników i konserwantów. Zatem cukier, który zawarty jest w soku, występuje w tej samej ilości, co cukier obecny w owocach, z których sok został wyprodukowany. Pij soki na zdrowie! Bogactwo składników, jakie znajdziesz w sokach, czyli witaminy, magnez, potas, foliany pomagają na uzupełnienie ich w łatwy sposób w organizmie, a także wzmacniają ogólną odporność organizmu, a nawet mogą zapobiegać infekcjom. Ponadto, pojawiające się opinie, że soki owocowe powodują otyłości lub zakwaszają organizm nie mają swojego potwierdzenia w badaniach. Należy pamiętać, że do żywienia powinno podchodzić się z rozsądkiem i tylko nadmierne spożywanie produktów może doprowadzić do otyłości, a na zakwaszenie organizmu znaczenie ma skład produktu. Czym właściwie jest sok owocowy i jakie składniki odżywcze zawiera? Sok to przede wszystkim produkt naturalny, który otrzymujemy poprzez tłoczenie soku z rozdrobnionych owoców lub mechaniczne przetarcie. Sok powstaje wyłącznie ze świeżych, chłodzonych lub mrożonych owoców. Jest więc to produkt, który posiada smak, zapach i barwę z owoców, z których jest otrzymywany. Soki są źródłem cennych substancji odżywczych, takich jak składniki mineralne, witaminy (m.in. C, E i prowitaminę A), są również bogate w foliany, potas, błonnik, pektyny, węglowodany i fitoskładniki. Przykładem może być sok pomarańczowy, który zawiera witaminę C. Pijąc szklankę soku pomarańczowego uzupełniamy aż 50-60% dziennego zapotrzebowania na tę witaminę. Czy to prawda, że cukier, który znajduje się w soku jest naturalną częścią owoców, z których powstał sok? Tak, to prawda. Jeśli chodzi o cukry (fruktoza, glukoza) to kluczowym aspektem jest to, że stanowią one tylko 10% składu soku i są naturalną częścią owocu, z którego powstał sok, a pozostałe 90% to woda, witaminy, fitoskładniki i składniki mineralne. Regulacje, które wynikają z przepisów Unii Europejskiej, w sposób kategoryczny zabraniają producentom soków owocowych dodawania do nich cukru oraz innych substancji słodzących. Zatem cukry, które zawarte są w soku, występują w tej samej ilości, co cukry obecne w owocach. Warto wiedzieć, że wartość kaloryczna soku jest zbliżona do wartości kalorycznej owoców, z których sok powstał i wynosi poniżej 50 kcal w 100 ml (wyższą kaloryczność mogą mieć tylko soki z owoców bardzo bogatych w cukry, np. z winogron). Dla przykładu 100 ml soku pomarańczowego to ok. 45 kcal, a 100 g pomarańczy to również ok. 45 kcal. Należy mieć na uwadze, że spożywając sok owocowy nie dostarczamy naszemu organizmowi jedynie „pustych” kalorii, ponieważ z każdym gramem naturalnego cukru zapewniamy organizmowi blisko 20 mg składników mineralnych, witamin, fito składników oraz zależnie od rodzaju soku również frakcji błonnika. Dużo Pani mówi na temat naturalnych składników soków, a czy sok owocowy może zawierać konserwanty i inne sztuczne dodatki? Zdecydowanie nie. Te same regulacje prawne, które dotyczą braku dodatku cukru, również zabraniają dodawać do wszystkich soków substancji konserwujących, sztucznych barwników i aromatów. Zatem, tak samo jak cukier pochodzi z owoców, z których wyprodukowano sok, tak jego barwa i smak również pochodzą z owoców wykorzystanych do produkcji soków. Czy to prawda, że pasteryzacja soków to proces, który wbrew obiegowej opinii, nie jest szkodliwy? Tak. Sam proces pasteryzacji polega na podgrzaniu soku w krótkim czasie, a następnie szybkim jego schłodzeniu. Celem pasteryzacji jest wyłącznie zniszczenie drobnoustrojów i enzymów, które pozostawione w soku będą prowadzić do naturalnego procesu psucia. Należy podkreślić, że pasteryzacja pomaga w utrzymaniu wysokiej jakości produktu końcowego, który w takiej formie jest gotowy i w pełni bezpieczny do spożycia. Często mówi się, że pasteryzacja jest procesem, który jakoby eliminuje wszystko, co w soku dobre i odżywcze, w związku z powyższym takie twierdzenie wprowadza w błąd i jest nieprawdziwe. Soki pasteryzowane mogą stanowić stały element zdrowej diety, gdyż zachowują cenne wartości odżywcze przez długi czas. Co więcej, dzięki opakowaniom aseptycznym takim jak kartony, butelki PET, butelki szklane oraz pasteryzacji, sok zyskuje znacznie dłuższy termin przydatności do spożycia (od 6 do 12 miesięcy). Warto zaznaczyć, że pasteryzacja, jak pokazują nowe wyniki badań, może zwiększać biodostępność niektórych fitoskłaników, jak np. beta-kryptoksantyny, obecnej w soku pomarańczowym i mandarynkowy. Wspomniała Pani o sokach w zdrowej diecie? Czy mogłaby Pani rozwinąć ten temat. Zgodnie z zaleceniami Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), podstawą zdrowej diety jest spożywanie 5 posiłków dziennie w odstępach około 3-4 godziny. Składniki, które powinny dominować w całodniowym menu to zarówno świeże owoce i warzywa jak i przygotowane z nich dania lub przetwory, takie jak sok. Rekomendacje te znalazły odzwierciedlenie w nowej piramidzie zdrowego żywienia, w której to warzywa i owoce stanowią aktualnie podstawę diety, a jedną porcję warzyw i owoców może stanowić szklanka (200 ml) soku owocowego. Ze względu na bogactwo składników, o których wspomniałam wcześniej, czyli witamin, składników mineralnych jak i fitoskładników, wprowadzenie soków do regularnej diety pomaga nie tylko w uzupełnieniu tych składników, ale również odpowiednio wzmacnia odporność głównie dzięki flawonoidom i ich oddziaływaniu na komórki układu odpornościowego, poprzez hamowanie proliferacji limfocytów. Co ciekawe, badania pokazują, że konsumenci spożywający regularnie szklankę soku są zdrowsi i szczuplejsi niż osoby, które ich nie piją. Skoro soki owocowe mają korzystny wpływ na zdrowie, to czy mogą również być elementem budującym odporność (szczególnie w okresie jesienno-zimowym)? Tak, soki owocowe, ze względu na dużą zawartość witamin oraz innych, równie cennych substancji odżywczych pozytywnie wpływają na zdrowie oraz budowanie odporności. Sposobem na wzmocnienie układu immunologicznego jest spożywanie w codziennej diecie znaczących ilości warzyw i owoców. Warto wiedzieć, że soki są również doskonałym źródłem witamin, które są nam tak bardzo potrzebne w walce z przeziębieniem i grypą. Szklanka pasteryzowanego soku pomarańczowego, może być rozwiązaniem na szybkie uzupełnienie 50-60% dziennego zapotrzebowania na witaminę C, która dobrze wzmacnia układ odpornościowy, zmniejsza uczucie zmęczenia i znużenia. Czy soki mają wpływ na zakwaszanie organizmu? Nie. Na zakwaszenie organizmu ma wpływ skład produktu, a jeśli mowa o sokach, to należy pamiętać, że są one źródłem istotnych składników mineralnych, a zwłaszcza potasu, który jest niezwykle potrzebny, by zachować odpowiednią równowagę sodowo-potasową i elektrolityczną w naszym organizmie. Zatem potas i inne pierwiastki, takie jak wapń, magnez, fosfor wpływają łagodząco na zakwaszenie organizmu. Czy spożywanie 100% soków owocowych może prowadzić do otyłości lub nadwagi? Nie. Do otyłości lub nadwagi prowadzi nadmierne spożywanie produktów o wysokiej kaloryczności i brak aktywności fizycznej. W związku z tym, aby utrzymać prawidłową masę ciała, należy kontrolować ilość spożywanych porcji w przypadku wszystkich produktów spożywczych oraz napojów. Zalecana dieta dla kobiet powinna mieć wartość energetyczną w wysokości 2000 kcal a szklanka soku owocowego o pojemności 200 ml dostarcza tylko ok. 5% dziennej liczby kalorii. Zatem 100% sok owocowy spożywany w umiarkowanych ilościach może stanowić element zdrowej diety, dostarczając jednocześnie organizmowi cennych mikro- i makroelementów. Ekspert: dr Agnieszka Kozioł-Kozakowska dietetyk, Adiunkt w Klinice Pediatrii, Gastroenterologii i Żywienia UJ Collegium Medicum dr-agnieszka-koziol-kozakowska-dietetyk-adiunkt-w-klinice-pediatrii-gastroenterologii-i-zywienia-uj-collegium-medicum Więcej informacji na stronie: fruitjuicematters.eu (Polska wersja strony w przygotowaniu). 100% SOK OWOCOWY – definicja Produkt naturalny, otrzymany z jednego lub większej liczby gatunków zdrowych, dojrzałych, świeżych, mrożonych lub schłodzonych owoców. Posiada barwę, smak i zapach pochodzące z owoców, z których jest otrzymany. Do 100% soku owocowego można dodać miazgę i komórki miąższu, które były uprzednio oddzielone. Zabronione jest dodawanie jakichkolwiek sztucznych substancji, w tym barwników, konserwantów oraz aromatów. W grudniu 2011 roku Parlament Europejski podjął decyzję o wprowadzeniu zakazu dodatku cukru do soków owocowych (w tym soków 100% owocowych), co usankcjonowało powszechną praktykę. W sokach tych znajduje się tylko ten cukier, który znajdował się w owocach, z których sok został wyprodukowany. Soki owocowe są źródłem witamin, antyoksydantów, mikro-i makroelementów. Zgodnie ze stanowiskiem Instytutu Żywności i Żywienia, szklanka 100% soku owocowego (200 ml) może zastąpić jedną z dziennych porcji owoców. O AIJN AIJN – European Fruit Juice Association (Europejskie Stowarzyszenie Producentów Soków Owocowych) jest europejskim stowarzyszeniem zrzeszającym przedstawicieli branży sokowniczej w Unii Europejskiej. Stowarzyszenie, założone w 1958 roku, reprezentuje zarówno przetwórców owoców, jak i producentów opakowań, a jego siedziba mieści się w Brukseli. Jednym z zadań AIJN jest promowanie soków jako produktów, które są integralną częścią zdrowej diety. W ramach projektu Fruit Juice CSR Platform Stowarzyszenie AIJN wspiera swoich członków we wdrażaniu działań CSR na wszystkich etapach łańcucha dostaw. We współpracy z Europejskim Systemem Kontroli Jakości Soków (EQCS) AIJN zapewnia również bezpieczeństwo i autentyczność produktów, które dostarczane są konsumentom. www.aijn.org O KUPS Stowarzyszenie Krajowa Unia Producentów Soków (KUPS) to organizacja non profit zrzeszająca oraz integrująca producentów soków, nektarów i napojów z owoców i warzyw. Reprezentuje firmy dostarczające na rynek krajowy około 60% soków owocowych i warzywnych oraz produkujące około 70% zagęszczonych soków owocowych i warzywnych w Polsce. Stowarzyszenie współpracuje z instytucjami naukowymi, laboratoriami badawczymi, dostawcami półproduktów, maszyn i opakowań. Jest również aktywnym członkiem Stowarzyszenia AIJN oraz SGFW/IRMA (Międzynarodowy System Zapewnienia Jakości Surowców do produkcji soków). W trosce o konsumentów, dokłada starań, aby stale zapewniać wysoką jakość produktów na rynku. W tym celu Stowarzyszenie KUPS przy współpracy z EQCS powołało system samokontroli przemysłowej DSK (Dobrowolny System Kontroli soków i nektarów), którego celem jest dbanie o wysoką jakość produktów dostarczanych konsumentom przez branżę. Wdrożenie systemu praktycznie wyeliminowało jakiekolwiek nieprawidłowości w procesie produkcji soków. Obecnie Polska branża sokownicza jest w grupie nielicznych liderów UE, u których sporadycznie występujące nieprawidłowości są na bieżąco weryfikowane i usuwane. www.kups.org.pl/konsumenci

Przypisy

    POZNAJ PUBLIKACJE Z NASZEJ KSIĘGARNI