Food waste, czyli o przeciwdziałaniu marnowaniu żywności

Statystyki mówią same za siebie

Marnowanie żywności to problem o zasięgu ogólnoświatowym. Na świecie marnuje się ok. miliarda ton żywności rocznie. Na terenie Unii Europejskiej liczba ta oscyluje w granicach 90 mln ton. W Polsce do kosza trafia blisko 5 mln ton żywności rocznie. Nikogo nie trzeba już przekonywać, że problem marnowania żywności dotyka większości z nas. 

Zdaniem ekspertów do 2030 r. możliwe jest zmniejszenie ilości marnotrawionej żywności w Polsce z 5 mln do 3 mln ton rocznie. Główną szansę na taką pozytywną zmianę upatruje się w zmianie gospodarowania żywnością przez konsumentów oraz w zmianach na etapie produkcji czy przetwarzania żywności. Warto jednak, aby jakiekolwiek zmiany w kierunku przeciwdziałania marnowaniu żywności były poparte efektywną i przemyślaną regulacją prawną. 

Czy prawo Unii Europejskiej przeciwdziała marnowaniu żywności?

Obecnie w unijnym porządku prawnym funkcjonują przepisy, które przede wszystkim odnoszą się do bezpieczeństwa żywności, przekazywania informacji o przydatności żywności do spożycia czy gospodarowania odpadami spożywczymi. Jedynie pośrednio można wywnioskować z tych przepisów ogólne kierunki dotyczące problemu marnowania żywności. Jednakże organy Unii Europejskiej wydają się być świadome problemu. Od kilku lat powstają liczne rezolucje czy strategie odnoszące się wprost do przeciwdziałania marnowaniu żywności. Chociaż tego typu akty nie są formalnie wiążące, to pozwalają odczytać dalszy kierunek rozwoju przepisów prawnych Unii Europejskiej. Rezolucje i strategie powinny stanowić również punkt wyjścia do projektowania przepisów przez państwa członkowskie. 

Podstawowym aktem prawnym UE dotyczącym prawa żywnościowego w ogólności jest rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady nr 178/2002. Rozporządzenie to jednak wprost nie odnosi się do kwestii przeciwdziałania marnowaniu żywności. Analiza przepisów ww. rozporządzenia (a zwłaszcza art. 5 mówiącego o celach ogólnych regulacji) prowadzi do wniosku, że priorytetem są mechanizmy zapewniające bezpieczeństwo żywnośc...