Dieta oczyszczająca jelita – wszystko co warto o niej wiedzieć

Jelita w organizmie człowieka pełnią szereg istotnych funkcji.  Są nie tylko miejscem wchłaniania składników odżywczych, ale również ważnym elementem układu odpornościowego i największym narządem wewnątrzwydzielniczym organizmu. W jelicie istnieje swoista mikroflora bakteryjna, która wpływa na zachowanie homeostazy całego organizmu, a jej zaburzenia mogą skutkować rozwojem wielu chorób – nieswoistych chorób zapalnych, alergii, otyłości, a nawet zaburzeń depresyjnych. Symbiotyczne bakterie jelitowe zapobiegają zasiedlaniu groźnych, patogennych drobnoustrojów, wytwarzają substancje bakteriobójcze, wspomagają wytwarzanie enzymów trawiennych oraz usprawniają wchłanianie witamin z grupy B oraz witaminy K. W jelicie wydzielanych jest również wiele hormonów – m.in. sekretyna, cholecystokinina, motylina, gastryna, które głównie wpływają na prawidłowy przebieg trawienia pokarmów, a także serotonina. To właśnie dzięki niej potrafimy przeżywać euforię i radość. Reguluje także procesy trawienia, ciśnienie krwi, temperaturę ciała oraz wpływa na odczuwanie bólu.¹

Złogi w jelitach – przyczyny i objawy

Jeśli nie wypróżniamy się regularnie, a zaparcia wciąż nawracają, w jelitach dochodzi do tworzenia się złogów kałowych, które składają się z niestrawionych resztek pokarmowych, złuszczonych komórek, bakterii i wody.² Takie jelita nie spełniają swoich funkcji, gorzej wchłaniają składniki pokarmowe, a to może skutkować m.in. gorszym samopoczuciem i dolegliwościami bólowymi. Zalegające złogi jelitowe mogą również prowadzić do nadmiernego rozciągnięcia jelit oraz zaburzeń napięcia ścian odbytnicy. Jakie objawy świadczą o występowaniu złogów jelitowych?

• Ból podczas oddawania stolca,
• bóle brzucha,
• problemy z wypróżnianiem ,
• wzdęty, wystający brzuch,
• bóle głowy,
• złe samopoczucie.
   

Co jeść na oczyszczenie jelit? Jak usunąć złogi w jelitach?

Najzdrowszym i najbezpieczniejszym środkiem wspierającym oczyszczanie organizmu jest urozmaicone i zbilansowane żywienie zgodnie z piramidą zdrowego żywienia oraz aktywność fizyczna.³ Kluczem do zdrowych jelit jest spożywanie odpowiedniej ilości błonnika. Dlaczego jest on tak istotny?  Włókno pokarmowe, bo tak też nazywany jest błonnik, nie ulega trawieniu i wchłanianiu w układzie pokarmowym, nie jest znaczącym źródłem energii, ale ma istotny wpływ na pracę naszych jelit i żołądka. Między innymi wiąże nadmiar kwasu solnego w żołądku, wiąże wodę, przez co zapobiega wysychaniu mas kałowych, zwiększa ich objętość i ułatwia ich wydalanie. Ponadto błonnik drażni ściany jelit, pobudza ich ukrwienie i przyśpiesza ruchy perystaltyczne.⁴ Można więc powiedzieć, że błonnik działa jak „miotła”, która oczyszcza jelita ze złogów. Przyczynia się również do mniejszego wchłaniania cholesterolu i trójglicerydów, obniża ciśnienie tętnicze i zapotrzebowanie na insulinę. Błonnik jest również sprzymierzeńcem osób odchudzających się, ponieważ spowalnia opróżnianie żołądka, a przez to zmniejsza uczucie głodu.

Najwięcej włókna pokarmowego nierozpuszczalnego znajdujemy w produktach zbożowych takich jak otręby pszenne, pełnoziarniste pieczywo oraz płatkach owsianych. Codzienną dietę warto wzbogacić o świeże warzywa oraz świeże i suszone owoce. Szczególnie pomocne w zaparciach mogą być suszone śliwki, figi i daktyle, które regulują pracę układu pokarmowego. Zaleca się, aby dziennie spożywać około 30-40 gramów błonnika, a w przypadku wystąpienia zaparć, nawet 70 gramów.

Podstawę powinno również stanowić usunięcie z diety żywności i napojów, które mogą szkodzić naszym jelitowym i obciążać je toksynami. Jest to m.in. żywność bogata w wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne i sztuczne izomery trans kwasów tłuszczowych, jak np. grillowane mięso oraz żywność zawierająca pozostałości z upraw rolniczych.⁵ Zalecane jest także unikanie słodyczy, bananów, alkoholu i białego ryżu, ponieważ produkty te mogą nasilać zaparcia.

W zdrowej diecie nie powinno zabraknąć również składników, które neutralizują wolne rodniki, chronią DNA i zmniejszają stany zapalne. Są to antyoksydanty i polifenole, których najlepszym źródłem są warzywa i owoce.⁶ W oczyszczaniu jelit pomogą również nasiona lnu, orzechy włoskie i pestki słonecznika. Dobrym urozmaiceniem diety będą również naturalne zioła o prozdrowotnym działaniu na układ pokarmowy – mięta pieprzowa, rumianek, melisa, dziurawiec, karczoch i ostropest. Nie zapominajmy także o piciu odpowiedniej ilości płynów, przede wszystkim wody – najlepiej, aby to było około 2-2,5 litra dziennie, czyli minimum 8 szklanek.⁷

Bibliografia:

1. Markowicz-Narękiewicz, A. E. (2011). Związek między wydzielaniem neuroprzekaźników a powstawaniem chorób psychicznych–na szczegółowo omówionym przykładzie depresji. Neurokogniwistyka w patologii i zdrowiu, 55-59.,   https://www.pum.edu.pl/__data/assets/file/0005/47435/NK_2011_055-059.pdf
2. Przybylska-Feluś M., Oczyszczanie jelit, https://www.mp.pl/pacjent/dieta/lista/84830,oczyszczanie-jelit
3. Zdrowie PAP, Dieta oczyszczająca z toksyn – czy istnieje?   https://zdrowie.pap.pl/wywiad/dieta/dieta-oczyszczajaca-z-toksyn-czy-istnieje
4. Ostrowska L., Błonnik,  https://www.mp.pl/pacjent/dieta/zasady/67301,blonnik
5. Malikowska K., Rewitalizacja organizmu, czyli detoks na wiosnę, https://food-forum.pl/artykul/rewitalizacja-organizmu-czyli-detoks-na-wiosne
6. Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej, Zaparcia – zalecenia dietetyczne,  https://ncez.pl/choroba-a-dieta/choroby-ukladu-pokarmowego/zaparcia---zalecenia-dietetyczne