Spośród nich ponad 650 mln było otyłych. W 2016 r. 39% dorosłych powyżej 18. roku życia miało nadwagę! Nadwaga jednak coraz częściej zaczyna dotyczyć również dzieci. W 2020 r. 39 mln dzieci w wieku poniżej pięciu lat miało nadwagę lub otyłość. Z kolei w 2016 r. ponad 340 mln dzieci i młodzieży w wieku 5–19 lat miało nadwagę lub otyłość [1]. Liczby te są zastraszające, dlatego warto zastanowić się nad przyczynami. Z pewnością genetyka odgrywa ogromną rolę w rozwoju nadmiernej masy ciała.
Jednym z pierwszych genów, który został powiązany z otyłością, był FTO, czyli tzw. gen podatności na otyłość (Fat Mass- and Obesity-Associated Gene). Polimorfizmy genu FTO zostały powiązane z BMI, masą ciała i obwodem bioder w kilku badaniach [2, 3].
POLECAMY
Dokładna przyczyna nie jest jeszcze znana, jednak wiemy, że FTO ulega ekspresji w wielu tkankach, w tym w mózgu oraz mięśniach [4, 5]. FTO ulega silnej ekspresji w jądrach łukowatych, przykomorowych, grzbietowo-przyśrodkowych i brzuszno-przyśrodkowych. Warto zauważyć, że te miejsca mają kluczowe znaczenie w kontrolowaniu bilansu energetycznego [6]. Oprócz tego FTO ulega ekspresji w leukocytach i jest podwyższony w makrofagach stymulowanych IFN-gamma i LPS. Z uwagi na to, że otyłość związana jest ze stanem przewlekłego zapalenia, możliwe jest, że FTO stanowi ogniwo między metabolizmem a stanem zapalnym w patogenezie chorób metabolicznych związanych z otyłością [7, 8].
Allel ryzyka w wariancie FTO rs9939609 to allel A. Allel A genu FTO jest powiązany ze zwiększonym spożyciem pokarmu [9, 10] oraz z zaburzoną odpowiedzią systemu głodu i sytości po posiłku u dorosłych i dzieci [11, 12]. Xiang i wsp. stwierdzili również, że osoby z homozygotycznym allelem predysponującym do otyłości FTO (genotyp AA) odnotowały większą utratę masy ciała niż osoby niebędące nosicielami (genotyp TT) po interwencjach dotyczących diety i stylu życia [13].
Od zawsze istniał między dietetykami podział w kwestii dotyczącej wyższej skuteczności diety nad aktywnością fizyczną bądź odwrotnie. Część dietetyków odchudza jedynie za pomocą diety o kaloryczności niższej niż zapotrzebowanie organizmu, część łączy dietę z ćwiczeniami, a pozosta...
