Czym jest doping?

Edukacja żywieniowa

POLECAMY

Definicja dopinguDoping jest bez wątpienia jednym z największych   zagrożeń dla współczesnego sportu. Wiedzę o jego negatywnych skutkach powinni   posiadać wszyscy, którzy mają kontakt z aktywnością fizyczną. Do tej grupy zaliczać   będziemy nie tylko samych zawodników, ale również ich trenerów, instruktorów,   nauczycieli wychowania fizycznego, personel medyczny oraz rodziców. Problem   dopingu dotyka w dużej skali już nie tylko sport wyczynowy, ale też sport   uprawiany na poziomie rekreacyjnym. Dlatego jego stosowanie stało się   współcześnie problemem społecznym. W naszym programie edukacyjnym   przeciwdziałającym zjawisku dopingu, szczególną rolę obok zawodników powinni   odgrywać ich trenerzy oraz wychowawcy. To oni mając najczęstszy kontakt ze   sportowcami są odpowiedzialni za kształtowanie właściwych etycznych i   prozdrowotnych postaw młodych sportowców. Dlatego w przygotowanym przez nas   antydopingowym programie edukacyjnym „SAY NO! TO DOPING” będziemy w kolejnych  lekcjach przypominać i zwracać uwagę na najważniejsze zagadnienia walki z   dopingiem w sporcie. Zaczynamy od definicji dopingu i krajowego oraz   światowego systemu jego zwalczania.
 Istnieje wiele definicji dopingu, tych bardziej potocznych i tych bardziej    złożonych o charakterze prawnym. W prosty sposób doping możemy zdefiniować jako „Czynność służącą poprawie wydolności fizycznej poprzez użycie niedozwolonych  substancji i metod oraz nieuczciwy czyn niosący za sobą ryzyko dla życia     zdrowia”. W światowym kodeksie antydopingowym, czyli najważniejszym  dokumencie regulującym całość postępowania antydopingowego zjawisko dopingu  zdefiniowano znacznie szerzej jako „wystąpienie jednego lub więcej naruszeń  przepisów antydopingowych określonych w Artykułach 2.1 do 2.8”. Do tych  naruszeń zalicza się:
  • obecność substancji zabronionej lub jej metabolitów lub markerów w próbce fizjologicznej        sportowca,
  • użycie lub próba  użycia przez sportowca substancji zabronionej lub metody zabronionej,
  • odmowa lub niestawienie się bez uzasadnienia w punkcie poboru próbki po  powiadomieniu zgodnie z odpowiednimi przepisami antydopingowymi lub w  inny sposób unikanie pobrania próbki,
  • naruszenie  odpowiednich wymagań określających dostępność sportowca na badaniach  poza zawodami, w tym nieprzedstawienie wymaganych informacji na temat  miejsca pobytu oraz niepoddanie się badaniom ogłoszonym w oparciu o   międzynarodowy standard badań. Dowolne trzy przypadki niezgłoszenia się na badania i/lub niedostarczenia informacji na temat miejsca pobytu w okresie osiemnastu miesięcy ustalone przez organizacje antydopingowe uprawnione do kontroli sportowca stanowią naruszenie przepisów antydopingowych,
  • manipulowanie lub  próba manipulowania podczas dowolnej części kontroli dopingowej,
  • posiadanie substancji  zabronionych i metod zabronionych,
  • handel lub próba  handlowania dowolnymi substancjami zabronionymi lub metodami zabronionymi,
  • podawanie lub próba podawania sportowcowi podczas zawodów dowolnej substancji zabronionej        lub metody zabronionej lub podawanie lub próba podawania sportowcowi poza zawodami dowolnej substancji zabronionej lub metody zabronionej, które są zabronione poza zawodami lub pomaganie, zachęcanie, ułatwianie, podżeganie, ukrywanie lub każdy inny rodzaj współdziałania wiążący się z   naruszeniem przepisów antydopingowych lub próbą ich naruszenia.
 Więcej o definicji dopingu, historii oraz o skutkach stosowania przeczytacie   na stronie www.antydoping.pl   oraz w prezentacjach umieszczonych w „Centrum pobrań” - „Pakiety Edukacyjne”. //www.antydoping.pl/plik/2009/File/2009/01/prezentacja_nr_8.pdf //www.antydoping.pl/plik/2009/File/2009/01/prezentacja_nr_9.pdf Jak walczy się z dopingiem w Polsce ? Za walkę z dopingiem w sporcie w Polsce odpowiedzialna jest Komisja do Zwalczania Dopingu w Sporcie. Do zadań Komisji należą m.in.:
  • przeprowadzanie badań antydopingowych,
  • prowadzenie działań edukacyjnych,
  • publikowanie listy substancji i metod zabronionych,
  • wspieranie antydopingowych działań naukowych.
Oprócz tego Komisja jest odpowiedzialna za koordynowanie  krajowego programu antydopingowego. Przejawem realizacji tego działania jest opracowywanie modelowych reguł antydopingowych, które są odpowiednikiem   światowego kodeksu antydopingowego. Modelowe reguły antydopingowe zawierają   zasadnicze regulacje dotyczące: definicji dopingu, zarządzania badaniami   antydopingowymi, systemów służących do zbierania informacji o miejscu i   czasie pobytu zawodników, sankcji za stosowanie dopingu oraz  antydopingowych   postępowań dyscyplinarnych. W Polsce  funkcjonuje laboratorium akredytowane przez WADA, które jest odpowiedzialne za  analizowanie wszystkich próbek dostarczonych przez Komisję do Zwalczania Dopingu w Sporcie. Laboratorium nie otrzymuje od Komisji danych zawodników, od których pobrane zostały próbki.  Jedyne co jest widoczne dla   pracowników laboratorium to zakodowane numery próbek, niepozwalające na ich   powiązanie z jakimkolwiek zawodnikiem. Jak walczy się z dopingiem na świecie? Za globalną walkę z dopingiem w sporcie odpowiedzialna jest Światowa Agencja Antydopingowa (WADA). Jest to organizacja, która powstała w 1999 r. w celu koordynowania walki z   dopingiem w sporcie oraz stworzenia ram prawnych do przeprowadzania  działalności antydopingowej. WADA jest odpowiedzialna za nadzór nad   sportowymi federacjami międzynarodowymi, narodowymi organizacjami   antydopingowymi oraz akredytowanymi laboratoriami. Najważniejszą regulacją   wydawaną przez WADA, po konsultacji ze środowiskiem sportowym, jest Światowy Kodeks Antydopingowy. Kodeks jest podstawowym i uniwersalnym dokumentem, na którym oparty jest Światowy Program Zwalczania Dopingu w Sporcie. Celem Kodeksu jest promowanie działań na rzecz zwalczania dopingu   poprzez powszechną harmonizację działalności antydopingowej. Kodeks stanowi   zbiór reguł określających prawa i obowiązki zawodnika, kar za naruszenie przepisów antydopingowych, oraz postępowania przed organami dyscyplinarnymi. Cele światowego kodeksu antydopingowego i Światowego Programu Zwalczania Dopingu w Sporcie są następujące:
  • ochrona podstawowego prawa sportowców do uczestniczenia w sporcie wolnym od dopingu a tym        samym promowanie zdrowia, uczciwości i równości sportowców na całym świecie.
  • zapewnienie zharmonizowanych, skoordynowanych i skutecznych programów wykrywania,        zniechęcania i zapobiegania dopingowi na szczeblu międzynarodowym i  krajowym.
Organizacje zaangażowane w walkę z dopingiem w sporcie W walkę z dopingiem w sporcie zaangażowane są międzynarodowe federacje sportowe, krajowe agencję antydopingowe, MKOl jak również regionalne organizacje antydopingowe. Inne ważne dokumenty: Lista substancji i metod zabronionych wydana przez WADA, Międzynarodowy Standard Włączeń dla Celów Terapeutycznych wydany przez WADA.
 

Autor lekcji

Michał Rynkowski i Dariusz Błachnio Biuro Komisji do Zwalczania Dopingu w Sporcie

Przypisy

    POZNAJ PUBLIKACJE Z NASZEJ KSIĘGARNI