Witamina C jest nam dobrze znana. Szczególnie często myślimy o niej w okresie jesieni i zimy, wraz z nadejściem chłodnych, wietrznych i deszczowych dni. Większość z nas wie, że witamina C wzmacnia odporność organizmu, uważamy, że chroni przed przeziębieniem. Ale czy naprawdę wiemy o niej wszystko? Czym jest, jakie ma właściwości, trwałość, skąd pochodzi…
Acidum ascorbicum, czyli czym jest witamina C
Acidum ascorbicum, kwas askorbinowy lub po prostu witamina C, to związek organiczny z grupy nienasyconych alkoholi polihydroksylowych, występuje w produktach roślinnych. Organizm ludzki nie ma zdolności wytwarzania tej witamy, a ponieważ jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania organizmu człowieka, musi być dostarczana do niego wraz z pożywieniem.
Właściwości witaminy C
Witamina C pomaga utrzymać prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego, szczególnie po i w trakcie intensywnego wysiłku fizycznego. Pomaga w prawidłowej produkcji kolagenu w celu zapewnienia prawidłowego funkcjonowania naczyń krwionośnych, skóry, kości, chrząstki, dziąseł oraz zębów. Przyczynia się do utrzymania prawidłowego metabolizmu energetycznego. Pomaga w prawidłowym funkcjonowaniu układu nerwowego oraz w utrzymaniu prawidłowych funkcji psychologicznych. Witamina C ma działanie antyoksydacyjne, pomaga w ochronie komórek przed stresem oksydacyjnym. Przyczynia się do zmniejszenia uczucia zmęczenia i znużenia oraz pomaga w regeneracji zredukowanej formy witaminy E. Zwiększa również przyswajanie żelaza. Charakterystyczną cechą witaminy C jest jej nietrwałość i wysoka wrażliwość na działanie czynników zewnętrznych. Niszczy ją wysoka temperatura podczas długotrwałego ogrzewania, ale również – o czym rzadko się mówi – światło, napowietrzenie (spienienie), czy nawet bezpośredni kontakt z powietrzem.
Zapotrzebowanie na witaminę C
U zdrowej, dorosłej osoby dzienne zapotrzebowanie na witaminę C wynosi ok. 80 mg . Zwiększa się ono jednak wraz z wysiłkiem fizycznym. Zatem osoby uprawiające sport lub pracujące fizycznie, będą miały większe zapotrzebowanie na tę witaminę. Zwiększone zapotrzebowanie na tę witaminę mają też osoby starsze, chorujące na nadciśnienie tętnicze, cukrzycę, a także osoby palące oraz będące pod wpływem silnego stresu lub narażone na długotrwały stres. Zwiększone zapotrzebowanie występuje też u kobiet karmiących, a także przy zaburzeniach czynności jelit .
Gdzie szukać witaminy C
Witamina C znajduje się w produktach pochodzenia roślinnego, przede wszystkim w warzywach i owocach. W świadomości społecznej utarło się, że cytryna jest bogatym źródłem witaminy C, co nie jest zgodne z prawdą, zwłaszcza że trudno jest wypić znaczącą ilość 100 % soku z cytryny. Natomiast, co ważne dostępne są o wiele lepsze źródła tej cennej witaminy i najważniejszego przeciwutleniacza. Wiele łatwo dostępnych produktów ma znacznie większą zawartość witaminy C niż cytryna – np. 100 gram czarnych porzeczek to ok. 180 mg witaminy C, w 100 g truskawek jest jej ok. 66 mg, a w 100 g cytryny znajdziemy jej zaledwie 50 mg. Najwięcej witaminy C dostarcza natka pietruszki, czerwona papryka, warzywa kapustne w szczególności kiszone, owoce jagodowe i cytrusowe np. pomarańcze i grejpfruty, a także sok pomarańczowy i grejpfrutowy.
Dobrym, naturalnym źródłem witaminy C są też soki, także te z soku zagęszczonego. Zagęszczony sok produkuje się z owoców zebranych w szczycie sezonu, czyli w okresie, kiedy zawartość tej witaminy w owocach jest najwyższa. I tak na przykład szklanka (200 ml) pasteryzowanego soku pomarańczowego NFC, jak również odtworzonego soku zagęszczonego, zabezpiecza w ok. 50 -60 % dzienne zapotrzebowanie na witaminę C, której organizm nie potrafi gromadzić.
Witamina C jest istotna dla zdrowia!
Zapotrzebowanie na witaminę C jest zróżnicowane i zależy m.in. od wieku, stanu zdrowia i rodzaju wykonywanej aktywności. Dla nas wszystkich jest ona jednak ważnym składnikiem diety. „Zapewnienie właściwego poziomu witaminy C jest istotne dla zdrowia. Niedobory witaminy C, czyli kwasu askorbinowego, w organizmie mogą przyczynić się do osłabienia naczyń włosowatych, a także doprowadzić do rozwoju anemii, bo to właśnie ten związek zwiększa wchłanianie żelaza. Witamina C jest też bardzo ważna w diecie dzieci, które narażone są na częste infekcje oraz sportowców – może skutecznie ograniczać, a nawet zapobiegać powysiłkowym uszkodzeniom tkanek ”, mówi dr Agnieszka Kozioł-Kozakowska Klinika Pediatrii, Gastroenterologii i Żywienia UJ Collegium Medicum. Witamina C ma też wpływ na wydłużenie przeciętnego trwania życia Polaków w ostatnich dziesięcioleciach związanego ze wzrostem spożycia warzyw i owoców oraz tłuszczów roślinnych .
PAMIĘTAJ!
• 100% sok owocowy zawiera wyłącznie sok wyciśnięty z owoców.
• Szklanka (200 ml) 100% soku pomarańczowego zaspokaja ok. 50 – ¬60% dziennego zapotrzebowania na witaminę C.
• Witaminy i składniki mineralne zawarte w 100% soku owocowym korzystnie wpływają na zdrowie
i dobre samopoczucie.
• 100% sok owocowy to wygodny i smaczny sposób na dostarczenie porcji owoców w diecie.
Więcej informacji na stronie: fruitjuicematters.eu (Polska wersja strony w przygotowaniu.)
1. Zalecane dzienne spożycie /RDI - Reference Daily Intake/ witaminy C dla dorosłego człowieka wynosi średnio 80 mg.
2. Normy Żywienia Nowelizacja IŻŻ 2012.
3. Sadowska-Krępa E, Kłapcińska B.: Witaminy antyoksydacyjne w żywieniu sportowców. Medycyna Sportowa 2005; 21(3): 174-182.
4. Materiały z I Narodowego Kongresu Żywieniowego „ Żywność, żywienie w prewencji i leczeniu chorób – postępy 2015; Komentarz do Piramidy Zdrowego Żywienia i Aktywności Fizycznej, Instytut Żywności i Żywienia, Warszawa 2016.
100% SOK OWOCOWY – definicja
Produkt naturalny, otrzymany z jednego lub większej liczby gatunków zdrowych, dojrzałych, świeżych, mrożonych lub schłodzonych owoców. Posiada barwę, smak i zapach pochodzące z owoców, z których jest otrzymany. Do 100% soku owocowego można dodać miazgę i komórki miąższu, które były uprzednio oddzielone. Zabronione jest dodawanie jakichkolwiek sztucznych substancji, w tym barwników, konserwantów oraz aromatów. W grudniu 2011 roku Parlament Europejski podjął decyzję o wprowadzeniu zakazu dodatku cukru do soków owocowych (w tym soków 100% owocowych), co usankcjonowało powszechną praktykę. W sokach tych znajduje się tylko ten cukier, który znajdował się w owocach, z których sok został wyprodukowany. Soki owocowe są źródłem witamin, antyoksydantów, mikro-i makroelementów. Zgodnie ze stanowiskiem Instytutu Żywności i Żywienia, szklanka 100% soku owocowego
(200 ml) może zastąpić jedną z dziennych porcji owoców.
O AIJN
AIJN – European Fruit Juice Association (Europejskie Stowarzyszenie Producentów Soków Owocowych) jest europejskim stowarzyszeniem zrzeszającym przedstawicieli branży sokowniczej w Unii Europejskiej. Stowarzyszenie, założone w 1958 roku, reprezentuje zarówno przetwórców owoców, jak
i producentów opakowań, a jego siedziba mieści się w Brukseli. Jednym z zadań AIJN jest promowanie soków jako produktów, które są integralną częścią zdrowej diety. W ramach projektu Fruit Juice CSR Platform Stowarzyszenie AIJN wspiera swoich członków we wdrażaniu działań CSR na wszystkich etapach łańcucha dostaw. We współpracy z Europejskim Systemem Kontroli Jakości Soków (EQCS) AIJN zapewnia również bezpieczeństwo i autentyczność produktów, które dostarczane są konsumentom. www.aijn.org
O KUPS
Stowarzyszenie Krajowa Unia Producentów Soków (KUPS) to organizacja non profit zrzeszająca oraz integrująca producentów soków, nektarów i napojów
z owoców i warzyw. Reprezentuje firmy dostarczające na rynek krajowy około 60% soków owocowych i warzywnych oraz produkujące około 70% zagęszczonych soków owocowych i warzywnych w Polsce. Stowarzyszenie współpracuje z instytucjami naukowymi, laboratoriami badawczymi, dostawcami półproduktów, maszyn i opakowań. Jest również aktywnym członkiem Stowarzyszenia AIJN oraz SGFW/IRMA (Międzynarodowy System Zapewnienia Jakości Surowców do produkcji soków). W trosce o konsumentów, dokłada starań, aby stale zapewniać wysoką jakość produktów na rynku. W tym celu Stowarzyszenie KUPS przy współpracy z EQCS powołało system samokontroli przemysłowej DSK (Dobrowolny System Kontroli soków i nektarów), którego celem jest dbanie
o wysoką jakość produktów dostarczanych konsumentom przez branżę. Wdrożenie systemu praktycznie wyeliminowało jakiekolwiek nieprawidłowości
w procesie produkcji soków. Obecnie Polska branża sokownicza jest w grupie nielicznych liderów UE, u których sporadycznie występujące nieprawidłowości są na bieżąco weryfikowane i usuwane. www.kups.org.pl/konsumenci
