Obecnie w Niemczech dopuszczono około 90 różnych antybiotyków. Mają one różne sposoby działania. Niektóre z nich, jak np. penicylina, działają na ścianę komórkową bakterii. Inne hamują syntezę białek poprzez blokowanie transkrypcji lub translacji. Jeszcze inne hamują aktywność enzymów bakteryjnych. Niestety, bakterie bardzo szybko się adoptują, a pierwsze oporne na antybiotyki szczepy patogenu Staphylococcus aureus zostały już opisane w późnych latach czterdziestych ubiegłego wieku. Antybiotyki są stosowane nie tylko w leczeniu chorób zakaźnych u ludzi i zwierząt. Ich profilaktyczne zastosowanie doprowadziło do masowego wykorzystywania tych wysoce skutecznych leków w hodowli zwierząt i przemyśle spożywczym. Zatem rozwój szczepów bakterii o wielorakiej oporności był tylko kwestią czasu. Tymczasem niemal wszystkie bakteryjne choroby zakaźne, które uznano za „wymarłe”, teraz znów pojawiają się, lecz w postaci opornej na antybiotyki. Tak często wymieniane w mediach zakażenia wewnątrzszpitalne są tego idealnym przykładem. Przemysł farmaceutyczny nieustannie opracowuje nowe antybiotyki, ale jest tylko kwestią czasu pojawienie się niewrażliwych na nie zarazków. Z racji tego, że komórki ludzkie znacznie różnią się od komórek bakteryjnych, działania niepożądane powinny być niewielkie. Jednak niektóre antybiotyki w większych dawkach mają również działanie toksyczne (np. aureomycyna niszczy komórki czuciowe w uchu wewnętrznym). Może to prowadzić do ironicznej wręcz sytuacji, w której pacjent, u którego zakażenie ucha środkowego zostało wyleczone przez aureomycynę, staje się głuchy z powodu tego samego leku. Niestety antybiotyki niszczą również bakterie, których obecność w organizmie jest niezbędna do jego prawidłowego funkcjonowania: po podaniu doustnym antybiotyku, najpierw dziesiątkowane są ważne dla nas bakterie flory jelitowej (mikrobiota), a dopiero później patogeny. Z tego powodu, podczas przyjmowania antybiotyków, problemy trawienne są nieuniknione.
POLECAMY
Najbardziej niebezpieczne są jednak reakcje alergiczne. Antybiotyki są egzogennymi toksynami, które mogą być rozpoznane przez nasz układ odpornościowy. Alergia może objawiać się bardzo różnie (np.wymioty, wysypka, obrzęk, a nawet wstrząs). Przy leczeniu ostrej infekcji bakteryjnej nadal nie ma żadnej alternatywy dla antybiotyków. Jednak wskazanie do leczenia opiera się głównie na właściwościach mikrobiologicznych danego preparatu. Oczywiście ważne jest aby wiedzieć, która bakteria jest najskuteczniej eliminowana przez dany antybiotyk. Jednak w większości przypadków nie jest to takie oczywiste, np. jeśli w zakażeniu uczestniczy kilka rodzajów bakterii. Ponadto stosuje się tak zwane antybiotyki o szerokim spektrum działania, np. tetracyklinę. Decyzja zawsze leży w gestii lekarza, któremu badania kliniczne dostarczają (w szerokich ramach statystycznych) jedynie informacji o ogólnej tolerancji leku lub możliwych skutkach ubocznych. Indywidualne reakcje alergiczne nie są do dzisiaj uwzględniane. Jednakże po leczeniu antybiotykami są one na porządku dziennym, zaś coraz większy kontakt z antybiotykami np. zawartymi w spożywanej żywności powoduje, że określenie indywidualnej tolerancji pacjenta dla tych leków staje się niezbędne.
Istnieją już testy określające w surowicy krwi odpowiedź immunologiczną organizmu (nietolerancję) na najczęściej stosowane antybiotyki //zdrowejelita.edu.pl/nietolerancje-antybiotykow. W ten sposób można sprawdzić poza organizmem możliwą reakcję naszego układu immunologicznego na różne antybiotyki. Należy wziąć to pod uwagę przy przepisywaniu antybiotyku w przypadku infekcji. Na pytanie lekarza o nietolerancję jakiegoś antybiotyku, pacjent na ogół może odpowiedzieć tylko z własnego doświadczenia. Teraz test nietolerancji antybiotyków daje lekarzom narzędzie umożliwiające zmierzenie i wyraźne określenie tych reakcji zarówno w klasie przeciwciał IgG jak i IgE.
