Fałszowanie żywności stanowi jedną z nieuczciwych praktyk rynkowych polegającą na zmianie jej składu lub właściwości oraz niepowiadomieniu o tej zmianie konsumenta w celu jej ukrycia. W Polsce najczęściej fałszowaną kategorią żywności są miody, soki owocowe i warzywne, oliwa, masło, wino i inne markowe alkohole, kawa, ocet winny oraz zioła i przyprawy. Za fałszowanie żywności grozi odpowiedzialność karna, administracyjna oraz cywilna obejmująca naprawienie szkody wyrządzonej konsumentowi.
Środek spożywczy zafałszowany
Zgodnie z ustawą o bezpieczeństwie żywności i żywienia środek spożywczy jest zafałszowany, jeżeli jego skład lub inne właściwości zostały zmienione, a konsument nie został o tym poinformowany w sposób określony w przepisach, albo jeżeli zostały wprowadzone zmiany mające na celu ukrycie jego rzeczywistego składu lub innych właściwości [1].
Istotą zafałszowania żywności jest zatem intencjonalne wprowadzenie przez przedsiębiorcę zmian odnośnie do składu lub innych właściwości danego produktu oraz niepoinformowanie o tym nabywcy (konsumenta). Ponadto zafałszowaniem żywności będzie również dokonywanie zmian o charakterze wtórnym w środku spożywczym, których celem jest ukrycie jego rzeczywistych pierwotnych właściwości. W praktyce tego rodzaju zafałszowanie najczęściej polega na nieuprawnionym stosowaniu przez producentów żywności barwników [2].
Ustawa o bezpieczeństwie żywności i żywienia zawiera także przykładowy katalog praktyk zaliczanych do typowych sposobów fałszowania żywności. Według definicji ustawowej środek spożywczy jest zafałszowany, w szczególności jeżeli:
POLECAMY
- dodano do niego substancje zmieniające jego skład lub obniżające jego wartość odżywczą;
- odjęto składnik lub zmniejszono zawartość jednego lub kilku składników decydujących o wartości odżywczej lub innej właściwości środka spożywczego;
- dokonano zabiegów, które ukryły jego rzeczywisty skład lub nadały mu wygląd środka spożywczego o należytej jakości;
- niezgodnie z prawdą podano jego nazwę, skład, datę lub miejsce produkcji, termin przydatności do spożycia lub datę minimalnej trwałości albo w inny sposób nieprawid-
- łowo go oznakowano;
- wpływając przez te działania na bezpieczeństwo środka spożywczego [3].
Wspomniane powyżej naruszenie bezpieczeństwa żywności jest zatem istotną przesłanką, która musi zostać spełniona, aby w myśl przepisów ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia można było dany środek spożywczy uznać za zafałszowany.
Warto odnotować, że niezależnie od tego, czy żywność zafałszowana wykazuje szkodliwość dla zdrowia, czy też nie, fałszowanie żywności stanowić będzie...