Środki ochrony roślin to grupa pestycydów stosowanych w rolnictwie do zwalczania chorób, szkodników i chwastów. Są nazywane fitofarmaceutykami lub lekami dla roślin. Rolnicy muszą przestrzegać zasad Dobrej Praktyki Rolniczej (DPR) i integrowanej ochrony roślin, której podstawą jest stosowanie środków ochrony roślin w jak najmniejszych ilościach i tylko wtedy, gdy jest to konieczne. Natomiast środki ochrony roślin są dopuszczone do stosowania tylko wtedy, gdy podczas niezależnej oceny ryzyka wykonanej przez ekspertów zostanie potwierdzone, że przy prawidłowym zastosowaniu produktu pozostałości środka ochrony roślin nie powodują zagrożenia - m.in. dla konsumentów.
Każdy środek ochrony roślin ma określony czas w którym ulega rozkładowi. Dlatego dla każdego środka ustala się okres karencji – czas jaki musi upłynąć od wykonania oprysku do zbioru plonów aby preparat zdążył ulec biodegradacji. W przypadku nieprawidłowego zastosowania środka ochrony roślin, np. zastosowania zbyt dużej dawki lub w przypadku wystąpienia nietypowych warunków pogodowych, czas degradacji może się wydłużyć. W konsekwencji w żywności mogą znajdować się pewne ilości środków ochrony roślin czyli pozostałości środków ochrony roślin.
POLECAMY
Czy jest się czego bać? Zawartość ewentualnych pozostałości jest regulowana za pomocą najwyższych dopuszczalnych poziomów pozostałości (NDP, ang. MRL). Ten parametr jest ustalany na podstawie badań laboratoryjnych. Podczas badań ustala się ilość danej substancji jaką możemy spożywać codziennie przez całe życie nie obserwując jakichkolwiek efektów. Jest to poziom bez obserwowanego działania (ang. NOAEL). Aby wyznaczyć NDP w międzynarodowej praktyce przyjęło się dzielić NOAEL przez współczynnik niepewności o wartości co najmniej 100, aby zniwelować wszelkie różnice pomiędzy testowanymi zwierzętami i ludźmi oraz różnice indywidualne i różnice pomiędzy poszczególnymi grupami wiekowymi.
Jak wyglądałoby przyjęcie współczynnika bezpieczeństwa o wartości 100 w ruchu drogowym? Standardowo przy prędkości 120 km/h aby uniknąć zderzenia z poprzedzającym samochodem, konieczne jest zachowanie odstępu 60 m. Jeśli przyjmiemy współczynnik bezpieczeństwa o wartości 100, przy prędkości 120 km/h musimy zachować odstęp 6000 m od do poprzedzającego samochodu. Ten przykład wyraźnie pokazuje, że normy dotyczące dopuszczalnych poziomów pozostałości są ustalane tak, aby dawki nawet kilkaset razy wyższe niż określone w przepisach, były dla naszych organizmów bezpieczne nawet przy codziennym spożyciu.
