Dieta przy nadkwasocie żołądka

Nadkwaśność żołądka to zaburzenie układu pokarmowego polegające na nadmiernym wydzielaniu kwasu solnego i pepsyn w żołądku. Uważa się, że jest to jedno z częściej występujących schorzeń - może dotykać ponad 20% społeczeństwa, głównie po 40 roku życia. Bóle brzucha, zgaga, wzdęcia i nudności to tylko niektóre z objawów nadkwasoty żołądka. Przewlekła nadkwaśność żołądka może prowadzić do rozwoju poważnych chorób układu pokarmowego – refluksu żołądkowo-przełykowego, choroby wrzodowej czy przewlekłego nieżytu żołądka. W obecnych czasach na szczęście istnieje wiele skutecznych farmakologicznych metod leczenia tych objawów, jednak ogromne znaczenie w terapii nadkwasoty odgrywa dieta i przestrzeganie zasad spożywania posiłków.

Czego nie jeść przy nadkwasocie?

Za jedną z głównych przyczyn nadkwasoty uważa się niewłaściwe nawyki żywieniowe, nałogi oraz stresujący tryb życia. Osoby z objawami nadkwasoty żołądka powinny przede wszystkim rzucić palenie i zrezygnować z picia alkoholu.¹ Palenie papierosów upośledza oczyszczanie przełyku i zmniejsza napięcie w dolnym zwieraczu przełyku, a alkohol podrażnia śluzówkę żołądka i zwiększa wydzielanie soku żołądkowego.² Najważniejszym założeniem diety przy nadkwasocie jest unikanie przetworzonych produktów, ciężkostrawnych, mocno przyprawionych, smażonych i wzdymających. Zaleca się również unikania kawy, naparów z mięty i mocnej herbaty, które negatywnie wpływają na pracę żołądka i przełyku. Co może niektórych zaskoczyć, osoby z nadkwasotą żołądka powinny unikać niektórych warzyw – kapusty, brokułów, papryki, rzodkiewki, kukurydzy oraz owoców cytrusowych, które pobudzają receptory czuciowe w przełyku³ Niewskazane są także produkty, które opóźniają opróżnianie żołądka – są to m.in. produkty zawierające błonnik rozpuszczalny, czekolada oraz tłuszcze pochodzenia zwierzęcego.⁴ Wśród produktów przeciwskazanych w nadkwasocie żołądka wymieniane są także:

• nasiona i orzechy.
• nasiona roślin strączkowych i ich przetwory.
• pieczywo razowe, kasze gruboziarniste, mąka razowa, mąka żytnia.
• warzywa zasmażane i konserwowane octem.
• tłuste ryby, wędliny.
• jajka gotowe na twardo, smażone.
• sery żółte, topione, pleśniowe.
• tłuste ciasta, torty, ciasta z kremem lub bitą śmietaną.⁵
   

Co jeść przy nadkwasocie? Jaka dieta będzie odpowiednia dla osób z nadkwaśnością żołądka?

Podstawą jest zachowywanie higieny jedzenia. Zalecane jest, aby osoby z nadkwasotą spożywały dziennie 5-6 niewielkich objętościowo posiłków o stałych porach. Większe posiłki charakteryzują się dużą osmolarnością, co może sprzyjać nasileniu objawów takich jak bóle w nadbrzuszu i palenie w przełyku. Posiłki powinny być również spożywane w spokojnej atmosferze i bez pośpiechu, co pozwoli na dokładne przeżuwanie kęsów.⁶ Istotne jest również niepopijanie posiłków dużą ilością płynów, ponieważ zwiększa to objętość żołądka. Warto również przez co najmniej 2 godziny po posiłku nie kłaść się ani nie wykonywać ćwiczeń fizycznych.⁷ Objawy nadkwaśności zmniejsza również woda oraz mleko – woda oczyszcza przełyk z kwasu solnego, a mleko wykazuje właściwości neutralizujące kwas solny w żołądku.

Osoby zmagające się z nadkwasotą żołądka szczególną uwagę powinny zwracać na zawartość białka w spożywanych pokarmach – pełnowartościowe białko wiąże nadmiar kwasu solnego, reguluje pH żołądka i niweluje inne przykre objawy ze strony układu pokarmowego. Warto więc do codziennego jadłospisu wprowadzić gotowe lub duszone chude mięso.⁸ Wśród zaleceń dietetycznych dla osób z nadkwaśnością wymienia się również jedzenie warzyw takich jak buraki, ziemniaki, ogórek oraz picie soków z marchwi, która ma odczyn zasadowy i neutralizuje kwaśną treść żołądkową.⁹ W diecie przy nadkwasocie żołądka dozwolone jest także spożycie posiłków z tłuszczami pochodzenia roślinnego, które hamują wydzielanie kwasu solnego. Antidotum na nadkwaśność żołądka może okazać się również regularne picie ziołowych herbatek na bazie liści szałwii, melisy czy ziela skrzypu. W terapii nadkwasoty zastosowanie znajdują też zioła takie jak aloes, koper, włoski, imbir, lukrecja, rumianek, kurkuma oraz siemię lniane. W walce z nadkwasotą pomoże również:

• jasne pieczywo,
• chudy twaróg, jogurt naturalny, białko jaja,
• młode i delikatne warzywa, najlepiej gotowe i rozdrobnione m.in. pietruszka, cukinia, dynia, burak,
• dojrzałe owoce, bez skórki, przetarte np. banany, jabłka,
• zupy na wywarach warzywnych, kleiki,
• niskosłodzone galaretki, kisiel, musy.

Bibliografia:

1. Śmiechowska M., Cugowska M., Rola żywności i żywienia w chorobie refluksowej, https://ptfarm.pl/pub/File/bromatologia_2011/3/298-304.pdf
2. Taraszewska A., Dieta w chorobie refluksowej,   https://www.mp.pl/pacjent/dieta/diety/diety_w_chorobach/70596,dieta-w-chorobie-refluksowej
3. Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej, Dieta w chorobie refluksowej przełyku,   https://ncez.pzh.gov.pl/choroba-a-dieta/dieta-w-chorobie-refluksowej-przelyku-zalecenia-do-pobrania/
4. Nowa Farmacja, Nadkwaśność żołądka – jak sobie z nią radzić?  https://www.nowafarmacja.pl/blog/nadkwasnosc-zoladka-jak-sobie-z-nia-radzic
5. Dudkowiak, R., & Poniewierka, E. (2012). Rola diety i stylu życia w leczeniu choroby refluksowej przełyku. Family Medicine & Primary Care Review, (4), 586-591., http://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:bda1MVfleE8J:cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.desklight-4d9eced4-701b-4f21-9bdf-683b7193a606/c/7_P.pdf+&cd=16&hl=pl&ct=clnk&gl=pl